Tiêu chuẩn SA 8000: Điều khoản về Lao động trẻ em

Lao động trẻ em là điều khoản đầu tiên của bộ tiêu chuẩn SA8000:2014. Việc SAI đặt điều khoản này lên đầu cho thấy sự ưu tiên của tổ chức này đối với việc bảo hộ quyền lợi của trẻ em, thành phần yếu thế cần được bảo vệ của xã hội.

Giải thích các định nghĩa có trong điều khoản

Để hiểu các yêu cầu của điều khoản về lao động trẻ em, trước tiên ta cần làm rõ định nghĩa của những thuật ngữ được sử dụng trong điều khoản này.

• “Trẻ em” = Bất cứ người nào dưới 15 tuổi, trừ khi độ tuổi tối thiểu để làm việc hoặc bắt buộc đi học được quy định cao hơn trong luật pháp sở tại thì độ tuổi cao hơn yêu cầu được áp dụng tại địa điểm đó.
• “Lao động trẻ em” = Bất cứ công việc nào được thực hiện bởi trẻ em nhỏ hơn lứa tuổi được chỉ định trong định nghĩa trẻ em ở trên, ngoài trừ theo Khuyến nghị ILO 146.
• “Lao động trẻ” = Người lao động nhỏ hơn 18 tuổi nhưng lớn hơn độ tuổi trẻ em, như định nghĩa ở trên.
• “Biện pháp khắc phục lao động trẻ em” = Tất cả những sự hỗ trợ và hành động cần thiết để đảm bảo an toàn, sức khỏe, giáo dục và sự phát triển của trẻ nằm trong trường hợp lao động trẻ em, theo định nghĩa ở trên, kể cả những trẻ đã thôi việc.

Các yêu cầu trong điều khoản Lao động trẻ em

Điều khoản Lao động trẻ em có 4 khoản nhỏ, tương đương với 4 yêu cầu.

Yêu cầu thứ nhất

“Tổ chức không được (bắt buộc) tham gia hoặc hỗ trợ việc sử dụng lao động trẻ em như định nghĩa ở trên.”

Yêu cầu thứ nhất là nghiêm cấm việc tham gia hoặc hỗ trợ sử dụng lao động dưới 15 tuổi. Nếu doanh nghiệp vi phạm yêu cầu này thì sẽ bị tính là lỗi vi phạm nghiêm trọng, bị ngừng quá trình đánh giá và không được cấp chứng nhận SA8000.

Về định nghĩa “lao động trẻ em”, theo định nghĩa trẻ em trên, độ tuổi được phép lao động là từ đủ 15 tuổi trở lên. Nếu pháp luật quốc gia tại địa phương nơi doanh nghiệp muốn chứng nhân quy định độ tuổi cao hơn, thì sẽ tính theo độ tuổi cao hơn đó.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, “Trẻ em” là người dưới 16 tuổi (theo Điều 1 Luật trẻ em 2016). Tuy nhiên, tại yêu cầu của điều khoản SA8000 ưu tiên độ tuổi tối thiểu để làm việc nên ta sẽ không áp dụng độ tuổi 16 này. Thay vào đó, ta sẽ quan tâm tới độ tuổi lao động tối thiểu quy định tại Bộ luật Lao động 2019. Tại khoản 1 Điều 3 Bộ luật Lao động quy định:

“Người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.

Độ tuổi lao động tối thiểu của người lao động là đủ 15 tuổi, trừ trường hợp quy định tại Mục 1 Chương XI của Bộ luật này.”

Tại Mục 1 Chương XI Bộ luật Lao động 2019 có quy định trường hợp người từ 13 đến dưới 15 tuổi được lao động. Tuy nhiên quy định của điều khoản về Lao động trẻ em chỉ cho phép độ tuổi cao hơn mức 15 tuổi nên ta sẽ lấy mốc tuổi lao động trẻ em là chưa đủ 15 tuổi.

Bộ luật Lao động 2019 cũng có quy định nghiêm cấm sử dụng lao động trẻ em, cụ thể tại khoản 7 Điều 8 quy định rằng một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực lao động là: “Sử dụng lao động chưa thành niên trái pháp luật.”

Yêu cầu thứ hai

“Tổ chức phải thiết lập, lập văn bản, duy trì và tuyên truyền một cách hiệu quả đến các nhân viên và các bên liên quan, về các chính sách và quy trình nhằm khắc phục lao động trẻ em, và phải cung cấp sự hỗ trợ thích đáng về tài chính và các hình thức khác để trẻ tham gia và duy trì quá trình học tập cho đến khi không còn là trẻ em, theo định nghĩa ở trên.”

Về cơ bản doanh nghiệp cần phải ghi nhận bằng chính sách việc cam kết không sử dụng lao động trẻ em, đồng thời tuyên truyền cho các nhân viên và các bên đối tác chính sách này. Nếu có việc sử dụng lao động trẻ em thì doanh nghiệp phải có chính sách hỗ trợ những lao động này, phải hỗ trợ để đưa trẻ đến trường học tập cho đến khi đủ 15 tuổi.

Yêu cầu thứ ba

“Tổ chức có thể tuyển dụng lao động trẻ, nhưng nếu những lao động trẻ này phải tuân theo yêu cầu giáo dục bắt buộc của luật, lao động trẻ chỉ được làm việc ngoài giờ học. Trong bất kỳ trường hợp nào, tổng thời gian học, làm việc và di chuyển phải không quá 10 giờ một ngày, và thời gian làm việc phải không quá 8 giờ một ngày. Lao động trẻ không nên làm việc vào ban đêm.”

Đối với việc sử dụng lao động từ 15 đến dưới 18 tuổi, pháp luật Việt Nam quy định những điều sau:

“Thời giờ làm việc của người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm trong một số nghề, công việc theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành.” – Khoản 2 Điều 146 Bộ luật Lao động 2019.

“Người sử dụng lao động phải tạo cơ hội để lao động chưa thành niên được học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.” – Khoản 4 Điều 144 Bộ luật Lao động 2019.

Yêu cầu thứ tư

“Tổ chức không được (bắt buộc) để trẻ em hoặc lao động trẻ tiếp xúc với bất kỳ điều kiện nào – bên trong hoặc bên ngoài nơi làm việc – độc hại hoặc không an toàn tới sức khỏe và sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ.”

Quy định của Bộ luật Lao động về cơ bản là giống yêu cầu trên:

 “Điều 144. Nguyên tắc sử dụng lao động chưa thành niên

      1. Lao động chưa thành niên chỉ được làm công việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách. …”. “Điều 147. Công việc và nơi làm việc cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi

   2. Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc sau đây:

a) Mang, vác, nâng các vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thành niên;

b) Sản xuất, kinh doanh cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất tác động đến tinh thần hoặc chất gây nghiện khác;

c) Sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ;

d) Bảo trì, bảo dưỡng thiết bị, máy móc;

đ) Phá dỡ các công trình xây dựng;

e) Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn kim loại;

g) Lặn biển, đánh bắt thủy, hải sản xa bờ;

h) Công việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.

    3 .Cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm việc ở các nơi sau đây:

a) Dưới nước, dưới lòng đất, trong hang động, trong đường hầm;

b) Công trường xây dựng;

c) Cơ sở giết mổ gia súc;

d) Sòng bạc, quán bar, vũ trường, phòng hát karaoke, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở tắm hơi, cơ sở xoa bóp; điểm kinh doanh xổ số, dịch vụ trò chơi điện tử;

đ) Nơi làm việc khác gây tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa thành niên.

Áp dụng thực tiễn

Về cơ bản các yêu cầu của điều khoản này không khó thực hiện. Doanh nghiệp chỉ cần tuân thủ đúng quy định của Bộ luật Lao động Việt Nam năm 2019 về lao động trẻ em và lao động vị thành niên và lưu ý một số điểm khác biệt. Cụ thể doanh nghiệp cần thực hiện những điều sau:

• Xây dựng chính sách không hỗ trợ hoặc sử dụng lao động dưới 15 tuổi và tuyên truyền phổ biến đến mọi thành viên.
• Xây dựng quy trình tuyển dụng chặt chẽ để không tuyển dụng nhầm lao động trẻ em: kiểm tra, đối chiếu giấy tờ.
• Xây dựng chính sách hỗ trợ dành cho lao động trẻ từ 15 đến 18 tuổi nếu có tuyển dụng đối tượng này.
• Xây dựng chính sách khắc phục nếu lỡ tuyển dụng nhầm lao động trẻ em.

Có thể doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc xây dựng chính sách và quy trình hỗ trợ những đối tượng nói trên. Ngoài ra việc xác định công việc nào là độc hại hoặc không an toàn tới sức khỏe và sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ cũng có thể gây lung túng cho doanh nghiệp.

Giải pháp

Để khắc phục những khó khăn trong việc hiểu và áp dụng điều khoản về lao động trẻ em, doanh nghiệp nên liên hệ với các chuyên gia của G-GLOBAL để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể phù hợp với điều kiện của từng trường hợp thực tế.

Lý do chọn tư vấn / cấp chứng nhận SA8000 tại G-GLOBAL

✔️G-GLOBAL với các chuyên gia hiểu biết về SA8000 cung cấp dịch vụ tư vấn cho doanh nghiệp nhằm đạt được các yêu cầu của tiêu chuẩn này trước khi tiến hành đánh giá đầy đủ.

✔️Việc chuẩn bị đầy đủ trước khi chứng nhận sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được tối đa chi phí và thời gian để có được chứng chỉ SA8000.

✔️G-GLOBAL có đội ngũ chuyên gia SA 8000 chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, làm việc trên toàn quốc.

✔️Nhân viên G-GLOBAL  sẵn sàng tư vấn và giải đáp thắc mắc 24/7

✔️G-GLOBAL đảm bảo cung cấp dịch vụ với chất lượng nhất quán cho khách hàng trên mọi miền tổ quốc.

Hãy liên hệ với chúng tôi!

Vui lòng liên hệ với G-GLOBAL để nhận được Chứng nhận SA 8000 Quốc tế nhanh nhất:

Địa chỉ: Tầng 7 Tòa nhà HLT Số 23 Ngõ 37/2 Dịch Vọng Cầu Giấy Hà Nội

Điện thoại: 0985.422.225

Email: gglobal@gmail.com