Chứng nhận OCOP là gì? Toàn bộ thông tin cần biết cho doanh nghiệp & HTX

Chứng nhận OCOP là gì là câu hỏi mà rất nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), hộ kinh doanh quan tâm khi bắt đầu xây dựng sản phẩm đặc sản địa phương, nông sản, thực phẩm, sản phẩm làng nghề.

Hiểu đúng về chứng nhận OCOP, lợi ích, quy trình, tiêu chí đánh giá… giúp chủ thể chủ động hơn trong việc:

• Nâng cao chất lượng sản phẩm,

• Xây dựng thương hiệu vùng miền,

• Mở rộng thị trường vào siêu thị, chuỗi bán lẻ, xuất khẩu.

Bài viết này sẽ giải thích chi tiết chứng nhận OCOP là gì, đồng thời giới thiệu giải pháp tư vấn tiêu chuẩn quốc tế (ISO, FSSC 22000, Halal, FDA…) từ Công ty Tư vấn Chứng nhận Quốc tế G-GLOBAL, giúp doanh nghiệp khai thác tối đa giá trị từ chương trình OCOP.

---

1. Chứng nhận OCOP là gì?

OCOP là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “One Commune One Product” – Mỗi xã một sản phẩm. Đây là chương trình do Chính phủ triển khai trên phạm vi toàn quốc, nhằm phát triển các sản phẩm đặc trưng của từng địa phương theo chuỗi giá trị.

Chứng nhận OCOP là kết quả đánh giá, phân hạng các sản phẩm tham gia chương trình theo bộ tiêu chí OCOP, và được xếp hạng từ 1 đến 5 sao.

Có thể hiểu ngắn gọn:

Chứng nhận OCOP là giấy chứng nhận của cơ quan nhà nước xác nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP và được phân hạng sao (thường từ 3–5 sao).

Sản phẩm đạt chứng nhận OCOP sẽ được công nhận là:

• Sản phẩm tiêu biểu của địa phương,

• Đảm bảo các yêu cầu về chất lượng, an toàn, nguồn gốc, yếu tố văn hóa – câu chuyện sản phẩm,

• Có tiềm năng mở rộng thị trường.

---

2. Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) – Tóm lược

Để hiểu đầy đủ chứng nhận OCOP là gì, cần nắm qua về chương trình OCOP:

• Là chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn, gắn với xây dựng nông thôn mới.

• Khuyến khích các địa phương phát triển sản phẩm đặc trưng dựa trên:

  • Lợi thế về nguyên liệu, khí hậu,

  • Bản sắc văn hóa, làng nghề truyền thống,

  • Tài nguyên du lịch, dịch vụ.

Nhóm sản phẩm tham gia OCOP thường bao gồm:

• Nông sản, thực phẩm tươi và chế biến;

• Đồ uống;

• Thủ công mỹ nghệ, sản phẩm làng nghề;

• Sản phẩm dịch vụ du lịch nông thôn, điểm du lịch cộng đồng;

• Các sản phẩm đặc trưng khác của địa phương.

---

3. Lợi ích khi sản phẩm đạt chứng nhận OCOP

Khi tìm hiểu chứng nhận OCOP là gì, phần quan trọng nhất mà doanh nghiệp quan tâm chính là lợi ích thực tế:

3.1. Tăng uy tín & niềm tin của khách hàng

Sản phẩm OCOP:

• Được đánh giá nhiều mặt: chất lượng, bao bì, truy xuất nguồn gốc, câu chuyện sản phẩm…

• Được cơ quan nhà nước công nhận, nên tạo độ tin cậy cao với người tiêu dùng.

Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường có nhiều sản phẩm cùng loại, khó phân biệt.

3.2. Dễ dàng tham gia kênh phân phối hiện đại

Nhiều hệ thống:

• Siêu thị, trung tâm thương mại,

• Cửa hàng đặc sản,

• Điểm giới thiệu sản phẩm OCOP của tỉnh/thành
  ưu tiên lựa chọn sản phẩm đã đạt chứng nhận OCOP, đặc biệt từ 3 sao trở lên.

Điều này giúp sản phẩm:

• Dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng,

• Tăng độ phủ thương hiệu,

• Tăng doanh số bán hàng.

3.3. Được hỗ trợ xúc tiến thương mại & quảng bá

Sản phẩm OCOP thường được:

• Tham gia các hội chợ, triển lãm, tuần hàng do tỉnh/thành phố tổ chức;

• Xuất hiện trên các kênh truyền thông, ấn phẩm quảng bá du lịch – nông thôn mới;

• Được hỗ trợ đưa lên sàn thương mại điện tử.

Đây là những kênh quảng bá mà nếu tự làm, doanh nghiệp sẽ tốn khá nhiều chi phí và nguồn lực.

3.4. Chuẩn hóa quy trình & nâng cấp thương hiệu

Trong quá trình chuẩn bị hồ sơ OCOP, chủ thể buộc phải:

• Xây dựng/chuẩn hóa quy trình sản xuất;

• Hoàn thiện bao bì, nhãn mác, thông tin sản phẩm;

• Bổ sung các chứng nhận an toàn thực phẩm, kiểm nghiệm…

Đây chính là cơ hội để:

• Nâng cấp sản phẩm từ “hàng chợ” lên thương hiệu có câu chuyện và bản sắc rõ ràng;

• Tạo dựng nền tảng vững chắc cho việc vào siêu thị, xuất khẩu.

3.5. Bước đệm quan trọng cho xuất khẩu

Nhiều sản phẩm OCOP sau khi đạt chứng nhận:

• Tiếp tục đầu tư thêm các chứng nhận quốc tế như:

  • ISO 22000, FSSC 22000, HACCP (an toàn thực phẩm),

  • GlobalGAP,

  • Halal,

  • FDA, CE…

• Từ đó đủ điều kiện tiếp cận các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông…

Việc kết hợp OCOP + chứng nhận quốc tế đang trở thành xu hướng của doanh nghiệp nông sản, thực phẩm, đồ uống.

---

4. Tiêu chí đánh giá & xếp hạng sao trong chứng nhận OCOP

Trong nội dung chứng nhận OCOP là gì, không thể bỏ qua hệ thống tiêu chí và cách xếp hạng sao.

4.1. Nhóm tiêu chí chính

Bộ tiêu chí OCOP thường đánh giá các nhóm nội dung sau:

• Chất lượng sản phẩm & khả năng cạnh tranh:

  • Chỉ tiêu cảm quan;

  • Chỉ tiêu chất lượng;

  • An toàn thực phẩm;

  • Tính khác biệt, khả năng cạnh tranh so với sản phẩm cùng loại.

• Yếu tố câu chuyện & bản sắc địa phương:

  • Câu chuyện sản phẩm,

  • Gắn với lịch sử, văn hóa, làng nghề, vùng nguyên liệu.

• Bao bì, nhãn mác & truy xuất nguồn gốc:

  • Thiết kế bao bì;

  • Thông tin công bố;

  • Mã QR, tem truy xuất, thông tin liên hệ.

• Năng lực của chủ thể:

  • Tư cách pháp nhân (DN/HTX/hộ kinh doanh);

  • Năng lực quản lý, nhân sự;

  • Tài chính, khả năng mở rộng sản xuất.

• Hiệu quả kinh tế – xã hội – môi trường:

  • Tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động;

  • Bảo tồn làng nghề, văn hóa địa phương;

  • Tác động đến môi trường.

4.2. Xếp hạng sao OCOP

Sau khi đánh giá, sản phẩm được phân hạng sao:

• 5 sao:

  • Sản phẩm đạt chuẩn quốc gia, có khả năng phát triển thị trường quốc tế mạnh.

• 4 sao:

  • Sản phẩm tốt ở cấp tỉnh, có tiềm năng nâng lên 5 sao.

• 3 sao:

  • Sản phẩm đạt chuẩn OCOP cấp tỉnh, chất lượng tốt, có khả năng mở rộng.

• 1–2 sao:

  • Sản phẩm ở giai đoạn hoàn thiện ban đầu, cần tiếp tục nâng cấp để đạt chuẩn cao hơn.

Mục tiêu thường thấy của doanh nghiệp/HTX là từ 3 sao trở lên, vì đây là ngưỡng giúp sản phẩm dễ tham gia các chương trình xúc tiến, trưng bày, phân phối.

---

5. Quy trình chứng nhận OCOP diễn ra như thế nào?

Dưới góc độ thực tế, quy trình xin chứng nhận OCOP thường gồm các bước cơ bản sau (tùy địa phương có thể có điều chỉnh nhỏ):

Bước 1: Đăng ký tham gia chương trình OCOP

Chủ thể (doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh…) đăng ký sản phẩm tham gia chương trình OCOP tại:

• UBND cấp huyện,

• Hoặc cơ quan được phân công phụ trách (phòng Nông nghiệp, Văn phòng điều phối nông thôn mới…).

Bước 2: Chuẩn bị & hoàn thiện hồ sơ sản phẩm OCOP

Hồ sơ gồm:

• Hồ sơ pháp lý chủ thể;

• Hồ sơ mô tả sản phẩm;

• Hồ sơ chất lượng, an toàn thực phẩm;

• Các tài liệu minh chứng theo bộ tiêu chí OCOP.

(Chi tiết phần hồ sơ xem tại Mục 6 bên dưới.)

Bước 3: Đánh giá cấp huyện

• Cấp huyện tổ chức hội đồng để sơ tuyển, thẩm định ban đầu:

  • Sản phẩm có đủ điều kiện tham gia hay không;

  • Nhận xét các nội dung cần bổ sung, hoàn thiện.

Bước 4: Đánh giá & phân hạng cấp tỉnh

• Hồ sơ được gửi lên cấp tỉnh.

• Hội đồng đánh giá OCOP cấp tỉnh tiến hành:

  • Chấm điểm theo từng tiêu chí;

  • Tổ chức đánh giá thực tế tại cơ sở (nếu cần);

  • Đề xuất xếp hạng sao sản phẩm.

Bước 5: Đánh giá cấp Trung ương (đối với sản phẩm 5 sao)

• Những sản phẩm đề xuất 5 sao sẽ được Hội đồng OCOP cấp Trung ương xem xét, đánh giá lại.

• Nếu đạt, sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao toàn quốc.

Bước 6: Cấp giấy chứng nhận & công bố sản phẩm OCOP

Sau khi được phê duyệt:

• Chủ thể được cấp Giấy chứng nhận OCOP, nêu rõ: tên sản phẩm, chủ thể, hạng sao, địa phương.

• Sản phẩm được phép sử dụng:

  • Logo OCOP,

  • Hạng sao tương ứng trên bao bì, tài liệu quảng bá.

---

6. Hồ sơ cần chuẩn bị khi xin chứng nhận OCOP

Để tối ưu thời gian và tăng khả năng đạt chuẩn, chủ thể nên chuẩn bị hồ sơ một cách bài bản, khoa học. Thông thường, hồ sơ xin chứng nhận OCOP gồm các nhóm chính:

6.1. Hồ sơ pháp lý của chủ thể

• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp/HTX/hộ kinh doanh;

• Các giấy tờ liên quan đến:

  • Địa điểm sản xuất,

  • Quyền sử dụng mặt bằng, nhà xưởng (nếu có).

6.2. Hồ sơ mô tả sản phẩm

• Bản mô tả sản phẩm chi tiết;

• Quy trình sản xuất/chế biến;

• Mô tả vùng nguyên liệu;

• Hình ảnh sản phẩm, bao bì, nhãn mác;

• Câu chuyện, lịch sử, giá trị văn hóa liên quan đến sản phẩm.

6.3. Hồ sơ chất lượng & an toàn thực phẩm

Đây là nhóm hồ sơ rất quan trọng, đặc biệt với nông sản, thực phẩm, đồ uống:

• Phiếu kiểm nghiệm sản phẩm;

• Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm (nếu thuộc diện phải có);

• Các chứng nhận khác (nếu có), ví dụ:

  • VietGAP, GlobalGAP;

  • HACCP, ISO 22000, FSSC 22000;

  • Halal, FDA (nếu hướng tới xuất khẩu).

Việc sở hữu các chứng nhận quốc tế này không chỉ giúp tăng điểm trong đánh giá OCOP, mà còn giúp sản phẩm dễ dàng:

• Vào siêu thị,

• Tham gia chuỗi F&B,

• Xuất khẩu sang các thị trường khó tính.

6.4. Hồ sơ về thị trường & hiệu quả kinh tế

• Thông tin khách hàng, kênh phân phối hiện tại;

• Doanh thu, sản lượng (nếu có);

• Đóng góp về việc làm, thu nhập người lao động, cộng đồng.

6.5. Báo cáo tự đánh giá theo bộ tiêu chí OCOP

Chủ thể tự đánh giá sản phẩm theo các tiêu chí quy định, qua đó:

• Thấy rõ điểm mạnh – điểm yếu;

• Lên kế hoạch cải thiện trước khi hội đồng chính thức chấm điểm.

---

7. Thời hạn hiệu lực của chứng nhận OCOP

Khi nhắc tới chứng nhận OCOP là gì, cần lưu ý thêm về thời hạn:

• Giấy chứng nhận OCOP (đối với sản phẩm từ 3–5 sao) thường có hiệu lực 36 tháng (3 năm) kể từ ngày quyết định công nhận.

• Sau thời gian này:

  • Chủ thể cần làm thủ tục đăng ký đánh giá, công nhận lại nếu muốn tiếp tục sử dụng logo & sao OCOP trên sản phẩm;

  • Nếu không, sản phẩm có thể được đưa vào danh mục hết hiệu lực chứng nhận.

Do đó, doanh nghiệp/HTX cần lập kế hoạch duy trì và tái chứng nhận OCOP, song song với việc:

• Duy trì chất lượng,

• Nâng cấp tiêu chuẩn (ISO, FSSC, Halal…),

• Mở rộng thị trường.

---

8. Lưu ý quan trọng khi xây dựng sản phẩm OCOP

Để tối ưu hiệu quả khi tham gia chương trình OCOP, chủ thể nên lưu ý:

1. Không xem OCOP chỉ là “tấm giấy khen”
   Hãy coi đây là cơ hội tái cấu trúc, nâng cấp sản phẩm & mô hình kinh doanh, thay vì làm cho có.

2. Đầu tư bao bì & nhận diện thương hiệu chuyên nghiệp

   • Thiết kế hiện đại, rõ thông tin, đúng quy định;

   • Thể hiện được câu chuyện, nguồn gốc, bản sắc địa phương.

3. Chuẩn hóa hệ thống quản lý chất lượng & an toàn thực phẩm

   • Đây là nền tảng để duy trì ổn định sản phẩm;

   • Đồng thời là yêu cầu bắt buộc nếu muốn vào siêu thị, chuỗi phân phối lớn, xuất khẩu.

4. Kết hợp OCOP với các chứng nhận quốc tế

   • OCOP giúp khẳng định thương hiệu địa phương;

   • Các chuẩn ISO, FSSC 22000, Halal, GlobalGAP, FDA… giúp mở được cánh cửa thị trường trong và ngoài nước.

Ở bước này, đồng hành cùng một đơn vị tư vấn có kinh nghiệm sẽ giúp doanh nghiệp/HTX:

• Rút ngắn thời gian;

• Tránh sai sót hồ sơ;

• Xây dựng hệ thống bài bản, thay vì làm manh mún.

---

9. G-GLOBAL – Đơn vị tư vấn chứng nhận quốc tế đồng hành cùng sản phẩm OCOP

Công ty Tư vấn Chứng nhận Quốc tế G-GLOBAL là đơn vị chuyên sâu trong lĩnh vực tư vấn, xây dựng, triển khai các hệ thống quản lý chất lượng & chứng nhận quốc tế cho doanh nghiệp Việt Nam.

9.1. G-GLOBAL làm gì?

G-GLOBAL không phải là đơn vị cấp chứng nhận OCOP (vì OCOP do cơ quan nhà nước thực hiện), nhưng đóng vai trò rất quan trọng ở phần “hậu trường”:

• Tư vấn, xây dựng và hỗ trợ doanh nghiệp đạt các chứng nhận như:

  • ISO 9001, ISO 14001, ISO 22000, FSSC 22000;

  • HACCP cho ngành thực phẩm;

  • GlobalGAP cho nông nghiệp;

  • Halal cho thị trường Hồi giáo;

  • FDA (Mỹ), CE (châu Âu) cho hàng xuất khẩu;

  • Và nhiều tiêu chuẩn quản lý, an toàn khác.

Những chứng nhận này tương thích tốt với mục tiêu:

• Nâng hạng sao OCOP;

• Đẩy mạnh tiêu thụ nội địa;

• Tăng khả năng xuất khẩu.

9.2. Lợi ích khi doanh nghiệp OCOP làm việc với G-GLOBAL

Khi hợp tác với G-GLOBAL, doanh nghiệp/HTX có thể:

• Được đánh giá hiện trạng miễn phí hoặc chi phí hợp lý
  G-GLOBAL hỗ trợ rà soát:

  • Quy trình sản xuất;

  • Hệ thống hồ sơ;

  • Nhà xưởng, an toàn, vệ sinh…

• Được tư vấn chọn đúng bộ tiêu chuẩn cần thiết
  Ví dụ:

  • Sản phẩm thực phẩm: ISO 22000/FSSC 22000 + HACCP;

  • Hướng thị trường Hồi giáo: Halal;

  • Hướng xuất khẩu Mỹ: FDA;

  • Hướng châu Âu: CE, các tiêu chuẩn kỹ thuật tương ứng.

• Được hỗ trợ xây dựng hệ thống từ A–Z
  G-GLOBAL giúp:

  • Soạn thảo tài liệu (quy trình, biểu mẫu…);

  • Đào tạo nhân sự;

  • Hướng dẫn triển khai thực tế tại nhà máy/cơ sở sản xuất;

  • Đồng hành trong các đợt đánh giá chứng nhận.

• Tối ưu chi phí & thời gian
  Thay vì tự loay hoay tìm hiểu tiêu chuẩn, đọc luật, chuẩn hóa hồ sơ nhiều lần, doanh nghiệp có thể:

  • Tập trung vào sản xuất & kinh doanh;

  • Phần tiêu chuẩn – chứng nhận có G-GLOBAL hỗ trợ.

9.3. Một quy trình làm việc điển hình với G-GLOBAL

1. Tiếp nhận thông tin sản phẩm & mục tiêu thị trường

   • OCOP bao nhiêu sao?

   • Định hướng: siêu thị, chuỗi bán lẻ, xuất khẩu?

2. Rà soát hiện trạng & đề xuất lộ trình chuẩn hóa

   • Đánh giá khoảng cách giữa hiện trạng và tiêu chuẩn cần đạt.

3. Triển khai xây dựng hệ thống & hồ sơ

   • Hướng dẫn cải thiện nhà xưởng, quy trình, hồ sơ;

   • Đào tạo đội ngũ nội bộ.

4. Hỗ trợ đánh giá & duy trì chứng nhận

   • Đồng hành trong quá trình đánh giá chứng nhận;

   • Hỗ trợ duy trì, cải tiến sau chứng nhận.

Thông tin liên hệ G-GLOBAL

• Công ty Tư vấn Chứng nhận Quốc tế G-GLOBAL

• Website: gglobal.vn

• Hotline tư vấn: 0985 422 225

• Văn phòng: Tầng 7, Tòa nhà HLT, Số 23, Ngõ 37/2 Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội

---

10. Câu hỏi thường gặp về chứng nhận OCOP

10.1. Chứng nhận OCOP có bắt buộc không?

Chứng nhận OCOP không bắt buộc đối với mọi sản phẩm.
Tuy nhiên, đối với:

• Sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm, đặc sản địa phương,

• Sản phẩm làng nghề,
  thì OCOP là công cụ rất tốt để:

• Xây dựng thương hiệu;

• Tăng uy tín;

• Thu hút khách hàng & đối tác.

10.2. Chứng nhận OCOP có thời hạn bao lâu?

Thông thường, chứng nhận OCOP có hiệu lực 36 tháng (3 năm) đối với sản phẩm từ 3–5 sao.
Hết thời hạn này, chủ thể cần:

• Đăng ký đánh giá lại,

• Hoặc được xem là hết hiệu lực chứng nhận.

10.3. Chứng nhận OCOP khác gì so với các giải thưởng khác?

Khác với nhiều giải thưởng mang tính tôn vinh ngắn hạn, OCOP:

• Là chương trình quốc gia có hệ thống tiêu chí chi tiết;

• Đánh giá toàn diện: từ chất lượng, câu chuyện sản phẩm, hiệu quả kinh tế – xã hội, đến năng lực chủ thể;

• Gắn liền với mục tiêu phát triển nông thôn mới và kinh tế địa phương.

10.4. Làm OCOP có cần thêm chứng nhận ISO, HACCP, Halal… không?

Không bắt buộc tất cả sản phẩm phải có các chứng nhận này, nhưng:

• Đối với sản phẩm thực phẩm, đồ uống, nông sản, các chứng nhận ATTP & hệ thống quản lý chất lượng (ISO 22000, FSSC 22000, HACCP, Halal, GlobalGAP…) là cực kỳ hữu ích.

• Chúng giúp:

  • Tăng điểm trong đánh giá OCOP;

  • Tạo niềm tin với đối tác, siêu thị;

  • Mở rộng cơ hội xuất khẩu.

Đây cũng là lý do nhiều doanh nghiệp lựa chọn đồng hành với G-GLOBAL để:

• Vừa xây dựng hệ thống theo chuẩn quốc tế,

• Vừa thuận lợi khi tham gia chương trình OCOP.

---

11. Kết luận & gợi ý hành động

Qua bài viết, có thể tóm lược:

• Chứng nhận OCOP là gì?
  → Là sự công nhận của Nhà nước dành cho những sản phẩm đặc trưng địa phương đạt chuẩn về chất lượng, câu chuyện, hiệu quả kinh tế – xã hội, được xếp hạng từ 1–5 sao.

• Vì sao nên làm OCOP?
  → Để nâng tầm sản phẩm, tăng uy tín, dễ vào siêu thị, được hỗ trợ quảng bá, mở rộng thị trường.

• Làm sao để sản phẩm OCOP cạnh tranh mạnh hơn?
  → Kết hợp OCOP + các chứng nhận quốc tế (ISO, FSSC, Halal, FDA, GlobalGAP…) với sự tư vấn chuyên nghiệp từ đơn vị như G-GLOBAL.

Nếu doanh nghiệp/HTX của bạn:

• Đang hoặc sắp triển khai sản phẩm OCOP;

• Cần xây dựng hệ thống quản lý chất lượng chuẩn quốc tế;

• Muốn sẵn sàng cho siêu thị & xuất khẩu,

hãy cân nhắc liên hệ G-GLOBAL để được tư vấn lộ trình phù hợp.
Đây là cách giúp hành trình từ “sản phẩm địa phương” đến “thương hiệu đạt chuẩn quốc tế” trở nên nhanh chóng, bài bản và hiệu quả hơn.